Misja SOLAR ORBITER

Cele misji
  • poznanie właściwości i dynamiki plazmy, pola magnetycznego oraz cząstek obecnych w bliskiej Słońca heliosferze,
  • dokładne obserwacje atmosfery słonecznej,
  • określenie zależności między aktywnością Słońca obserwowaną na jego powierzchni a zmianami w koronie i wewnętrznej heliosferze,
  • obserwacja i badania obszarów biegunowych oraz korony Słońca na dużych szerokościach geograficznych.

Krótko o projekcie

Solar Orbiter logo Już sama nazwa misji Solar Orbiter określa dobrze jej planowane zadania - sonda będzie pracowała na bliskiej orbicie wokół Słońca. Jest to misja Europejskiej Agencji Kosmicznej. Misja ta umożliwi dokładne badanie Słońca i bliskiej heliosfery (najbardziej wewnętrznego regionu naszego Układu Słonecznego) w celu lepszego zrozumienia, a być może i przewidywania, zjawisk występujących w naszej gwieździe, która ma bezpośredni wpływ na rozwój życia na Ziemi. Solar Orbiter zbliży się do Słońca najbliżej ze wszystkich dotychczasowych próbników, jakie do tej pory prowadziły badania słoneczne. Aparatura elektroniczna będzie pracować w bardzo trudnych warunkach cieplnych. Sonda wraz ze swoimi teleskopami znajdzie się w odległości prawie jednej czwartej odległości między Ziemią i Słońcem. Pozwoli to uzyskać absolutnie nowe jakościowo dane i obrazy Słońca.

Solar Orbiter będzie pierwszym satelitą, który zbada obszary biegunowe Słońca, bardzo trudno widoczne z Ziemi. Dostarczy nam obrazy z rejonów o szerokości geograficznej powyżej 25 stopni. Będzie mógł przez kilka dni dopasować swój ruch z obotem Słońca wokół osi, co umożliwi obserwację burzy słonecznej przez dłuższy czas z tego samego miejsca. Poza tym dostarczy dane z obszarów Słońca zupełnie nie dostępnych z Ziemi.

Aparatura naukowa

Na pokładzie satelity SOLAR ORBITER znajdują się bardzo zaawansowane technologicznie instrumenty naukowe o całkowitej masie 180 kg. Część przyrządów (instrumenty in-situ) stanowią detektory cząstek i zdarzeń występujących w bezpośrednim sąsiedztwie satelity, a mianowicie detektory cząstek naładowanych elektrycznie oraz detektory pola magnetycznego i fal radiowych i magnetycznych wiatru słonecznego:

  • EPD: Energetic Particle Detector,
  • Mag: Magnetometer,
  • RPW: Radio and Plasma Waves,
  • SWA: Solar Wind Plasma Analyser.
Druga część przyrządów (instrumenty teledetekcyjne) będzie prowadziła obserwacje atmosfery i powierzchni Słońca. Zawartość różnych gazów w atmosferze można najlepiej określić na podstawie widm emisyjnych w zakresie promieniowania ultrafioletowego. W tym zakresie też będą pracowały kamery i spektroskopy wysokiej rozdzielczości. Obszar zewnętrzny atmosfery zostanie zbadany przez koronograf światła widzialnego i ultrafioletowego, a do badań powierzchniowych pomiarów lokalnego pola magnetycznego użyty zostanie magnetometr wysokiej rozdzielczości:

Solo

  • EUI: Extreme Ultraviolet Imager,
  • METIS: Coronagraph,
  • PHI: Polarimetric and Helioseismic Imager,
  • SoloHI: Heliospheric Imager,
  • SPICE: Spectral Imaging of the Coronal Environment,
  • STIX: X-ray Spectrometer/Telescope.

Start w 2020

Start satelity nastąpił rankiem 10 lutego 2020 o godz. 5:03 CET (czasu środkowoeuropejskiego) z Przylądka Canaveral na Florydzie. Podróż Solar Orbitera w kierunku Słońca i osiągnięcie docelowego miejsca pracy sondy zajmie około 3 lat. W tym czasie będzie trwała tzw. faza "commissioning" i część danych będzie zbierana in-situ. Podczas swojego lotu Solar Orbiter wykorzysta pole grawitacyjne planety Venus i Ziemi. Po wejściu na orbitę Słońca satelita rozpocznie obserwacje naukowe. Solar Orbiter będzie okrążał Słońce co 168 dni i z tą samą regularnością będzie zbliżał się do niego na najbliższą odległość 0.28 AU. Praca aparatury naukowej satelity planowana jest na minimum 3 lata.

Solar Orbiter korzysta z nowych technologii opracowanych przez ESA dla misji BepiColombo na Merkurego. Technologie te obejmują szczególnie system ochrony aparatury przed promieniowaniem cieplnym, słoneczny generator zasilania oraz system komunikacji. Solar Orbiter został zaprojektowany tak, by zawsze był zwrócony jedną stroną do Słońca. Z tej strony umieszczone zostały osłony przeciwsłoneczne. Satelita jest chłodzony przez specjalne radiatory, rozpraszające nadmiar ciepła w przestrzeń kosmiczną. Panele słoneczne i układy komunikacji są takie jak w misji BepiColombo.

Misja Solar Orbitera jest kontrolowana z Europejskiego Centrum Sterowania (ESOC) w Darmstadt. Naukowe Centrum Operacyjne będzie zarządzane przez European Space Astronomy Centre (ESAC) w Madrycie. Misja zaplanowana jest wstępnie na 7 lat (łącznie z tzw. cruise phase) z możliwością przedłużenia jej o kolejne 3 lata.

uaktualniono 11 maja 2020