SWI

[dot] 14 kwietnia 2023 o godz. 14:14 CEST (czasu środkowoeuropejskiego) z Przylądka Korou w Gujanie Francuskiej w przestrzeń kosmiczną wystrzelona została europejska sonda JUICE.

juice[dot]Celem naukowym misji jest badanie środkowej atmosfery Jowisza, a także atmosfery i egzosfery księżyców planety: Ganimedes, Europa i Kallisto. SWI będzie miało udział w badaniach systemu Jowisza ze szczególnym uwzględnieniem chemii, meteorologii i struktury środkowej atmosfery Jowisza i złożonych procesów atmosferycznych, scharakteryzowania regolitu, lodowej warstwy powierzchniowej, atmosfery i egzosfery księżyców Jowisza. Będzie możliwe również badanie Ganimedesa jako obiektu planetarnego i możliwego siedliska, a także studiowanie i badanie młodej skorupy lodowej Europy w niedawno utworzonych strefach aktywnych.

[dot]SWI (Sub-millimeter Wave Instrument) jest jednym z instrumentów naukowych przeznaczonych do pracy na europejskim satelicie JUICE (JUpiter ICy moons Experiment). Jest to heterodynowy spektrometr mający 30 cm antenę i pracujący w dwóch pasmach spektralnych 1080-1275 GHz oraz 530-601 GHz z rozdzielczością bliską ~107.

[dot]SWI zostało zbudowane przez międzynarodowe konsorcjum kierowane przez Prof. Paul Hartogh z Max Planck Institute for Solar System Research w Getyndze w Niemczech.

[dot]Polska strona z CBK uczestniczyła w programie technicznym i naukowym eksperymentu. W zakresie technicznym byliśmyy odpowiedzialni za: komputer pokładowy i sterowanie instrumentem (DPU), zasilacz dla instrumentu oraz testy tych modułów wraz z analizami termicznymi i strukturalnymi. W części naukowej współuczestniczymy w realizacji programu naukowego eksperymentu w zakresie obserwacji atmosfer i ich dynamiki. W ramach projektu realizowane były kolejno: faza A/B1 w pierwszym etapie, faza B2/C/D oraz faza E.

[dot]W 2015 roku projekt znajdował się w fazie A/B1. Przedmiotem tego pierwszego etapu było wykonanie Development Model i Bread Board modeli poszczególnych podsystemów instrumentu. Po testach gotowych modeli zostanie przeprowadzony PDR. W ramach kolejnych etapów będą budowane modele STM, EQM (faza C), FM oraz niektóre moduły do modelu SFM (faza D). We wszystkich tych etapach planowany jest nasz udział w integracje całego instrumentu, jego testach i kalibracji.

[dot]W 2016 roku wykonano projekt i analizę prototypu bloku DPU oraz PSU. Model DM DPU został przekazany do MPS w Getyndze do dalszych testów systemu. Wykonano płytki BIAS oraz DC/DC bloku PSU, złożono je i przetestowano, a następnie przekazano do MPS.

DPU pre-EM[dot]W 2017 roku główne prace nad DPU były związane z wykonaniem projektu i produkcji modelu DPU pre-EM (na zdjęciu obok). Prace nad zasilaczem były związane z projektowaniem, produkcją i testowaniem modeli PSU DCDC i HKSW DM, a następnie zebraniem zaktualizowanych wymagań zasilania dla PSU-EM (model inżynieryjny) i PSU-FM (model lotny).

[dot]Układy PSU DCDC i HKSW DM zostały zaprojektowane, wyprodukowane i przetestowane. Następnie w sierpniu płytki zostały dostarczone do MPS w celu dalszej integracji i pomiarów z innymi podsystemami SWI. W międzyczasie zebrano zaktualizowaną specyfikację zasilacza i rozpoczęto prace nad modelami pre-EM zasilacza. Prace związane z radiatorem SWI przeprowadzono w Laboratorium Mikromechaniki i Fotoniki w CBK. SWI wymaga indywidualnej jednostki radiatora do chłodzenia mieszaczy heterodynowych do zakresu ~130K, w celu utrzymania szumów na niskim poziomie. Ostatnie działania związane z Radiatorem obejmowały projekt mechaniczny Radiatora, w tym mechaniczną analizę elementów skończonych oraz analizę termiczną. Wszystkie prace związane z radiatorem wykonane przez CBK musiały zostać zaakceptowane przez MPS i ESA przed rozpoczęciem produkcji i zakupem niezbędnych elementów do STM

psu-dcdc[dot]W 2018 roku zarówno DPU, jak i PSU pre-EM zostały przetestowane i dostarczone do MPS w Getyndze do dalszych testów systemu. Wykonano płytki BIAS oraz DC/DC bloku PSU (po prawej stronie), złożono je i przetestowano, a następnie przekazano do MPS. DPU i zasilacz EM1 zostały później zintegrowane z podsystemami EM1 i pomyślnie dostarczone do ESA. Równolegle, został wyprodukowany DPU EM2.

dpu-em2[dot]W 2019 roku większość czasu poświęcona była na produkcję i testowanie modeli DPU EM2 (na zdjęciu po lewej) i PSU EM2 oraz aktualizację projektu FM. Wykonane zostały dodatkowo dwa modele EM2 i dostarczone do PI w celu dalszej integracji z innymi podsystemami SWI. Został też wykonany model pomocniczej jednostki DPU (tzw. AX), który był wykorzystany do testów funkcjonalnych Boot SW i FPGA przed zaprogramowaniem PROM i FPGA.

[dot]W 2020 roku działania były skoncentrowane na produkcji i testowaniu modelu lotnego SWI. Pomimo wyzwań związanych z sytuacją Covid-19, modele lotne DPU, jak i PSU zostały ukończone. Po udanej kampanii testowej model lotny DPU został dostarczony do PI w celu dalszej integracji z innymi podsystemami SWI.

[dot]Instrument do pomiaru fal submilimetrowych SWI jest jednym z największych spośród 11 instrumentów znajdujących się na pokładzie JUICE. Jest to pasywny, heterodynowy spektrometr mikrofalowy czuły na promieniowanie w pasmach częstotliwości pasmach 530-625 i 1080-1275 GHz. Promieniowanie jest odbierane przez quasi-optyczny teleskop pozaosiowy o aperturze 30 cm, zapewniający rozdzielczość przestrzenną 2 mrad (FWHM) przy 600 GHz. Teleskop jest wyposażony w dwuosiowy mechanizm umożliwiający skanowanie wokół kierunku nadiru w zakresie ±76° wzdłuż płaszczyzny orbity statku kosmicznego i ±4,3° prostopadle do płaszczyzny. Dwa niezależne odbiorniki z podwójną wstęgą boczną zapewniają jednoczesną obserwację dwóch częstotliwości w zakresie 530-600 GHz. częstotliwości w zakresie 530-625 GHz pasma podstawowego. Każdy odbiornik jest podłączony do własnego spektrometru o wysokiej rozdzielczości, zapewniającego całkowitą szerokość pasma wynoszącą 1 GHz przy rozdzielczości 100 kHz (10 000 jednakowo odległych kanałów).

[dot]Od 14 kwietnia 2023 instrument SWI razem z całym kompleksem misji JUICE zmierza w kierunku Jowisza.

uaktualniono 24 stycznia 2024